راهنمای نگهداری از جعبه اورینگ: رطوبت، نور و دمای مجاز انبارداری
اورینگ، ظاهراً یک حلقه کوچک لاستیکی است؛ اما در عمل، کیفیت نگهداری آن در انبار میتواند مستقیماً روی عمر مفید، میزان نشتی و حتی توقف خط تولید اثر بگذارد.
اگر اورینگ را در شرایط نامناسب دما، رطوبت و نور نگهداری کنید، قبل از اینکه نصب شود، دچار ترکخوردگی، تغییر ابعاد، سخت شدن (Hardening) یا از دست دادن خاصیت ارتجاعی میشود.
در این راهنما، سه عامل کلیدی در انبارداری اورینگ را بهصورت کاربردی و قابل اجرا بررسی میکنیم:
- رطوبت (Moisture / Humidity)
- نور (Light / UV)
- دما (Storage Temperature)
۱. رطوبت: دشمن خاموش لاستیکها
رطوبت بالا، بهخصوص همراه با نوسان دما، دو اثر اصلی روی اورینگها دارد:
- تسریع پیرشدن (Aging) لاستیک
- ایجاد خطر کپک، زنگزدگی قطعات فلزی مجاور و تغییر خواص سطحی
۱.۱. محدوده رطوبت مناسب برای نگهداری اورینگ
- رطوبت نسبی توصیهشده: حداکثر ۶۵٪ RH
- رطوبت ایدهآل: ۴۰ تا ۶۰٪ RH
در رطوبت بالای ۶۵٪، بهویژه اگر دما هم بالا باشد، سرعت Aging ترکیبات لاستیکی بیشتر میشود و در طولانیمدت، اورینگها:
- خشک و شکننده میشوند
- در زمان نصب، با یک خم یا کشش کوچک ترک برمیدارند
- در سیستمهای دینامیک، خیلی زود دچار نشتی میشوند
۱.۲. نکات عملی برای کنترل رطوبت در انبار اورینگ
- استفاده از رطوبتگیر (Dehumidifier) در انبارهای زیرزمین یا مناطق شرجی
- نگهداری جعبه اورینگ در:
- کیسههای پلیاتیلنی دربسته
- یا ظروف پلاستیکی دربدار برای جلوگیری از تبادل مستقیم با هوای انبار
- استفاده از پکهای سیلیکاژل داخل کارتنهای اصلی در مناطقی با رطوبت بالا
- جلوگیری از نگهداری اورینگ نزدیک منابع رطوبت:
- کولر آبی، بخاری صنعتی مرطوب، شستشوی مداوم کف انبار
یک نکته مهم:
اگر جعبه اورینگ را از هوای سرد به محیط گرمتر منتقل کردید، اجازه بدهید بستهها بهمدت چند ساعت بدون باز شدن، با محیط جدید همدما شوند تا روی سطح اورینگها بخار آب ننشیند.
۲. نور: چرا دوری از UV برای اورینگ حیاتیست؟
بیشتر الاستومرها (NBR, EPDM, FKM, سیلیکون و …) نسبت به نور فرابنفش (UV) حساساند. نور خورشید و برخی نورهای مصنوعی، باعث:
- شکستن زنجیرههای پلیمری
- تغییر رنگ، سخت شدن سطح و ایجاد ترکهای مویی (Hairline Cracks)
این آسیبها ممکن است در نگاه اول دیده نشوند، اما هنگام فشار و تغییر شکل، باعث نشتی زودرس میشوند.
۲.۱. چه نوع نوری برای اورینگ خطرناک است؟
- نور مستقیم خورشید (UV شدید)
- نور لامپهای فلورسنت قدیمی بدون پوشش محافظ
- منابع UV صنعتی (در صورت وجود در سالن)
نور معمولی LED با شار نوری استاندارد و بدون تابش مستقیم، کمتر مشکلساز است؛ اما اصول حرفهای این است که اورینگ:
- کاملاً در بستهبندی پوشیده
- و در قفسههای بدون تابش مستقیم نور
نگهداری شود.
۲.۲. اصول نگهداری اورینگ در برابر نور
- عدم نگهداری جعبه اورینگ روی طاقچه یا کنار پنجره
- استفاده از:
- کارتنهای مات
- کیسههای پلیاتیلن مات یا رنگی
- پرهیز از استفاده از جعبههای شفاف (مثل طلق شفاف) برای نمایش طولانیمدت اورینگ در ویترین
- در صورت نیاز به ویترین:
- نمایش نمونههای تستی/نمایشی
- و نگهداری موجودی اصلی در کارتن و کیسههای محافظ، دور از نور
جمعبندی بخش نور:
هدف این است که اورینگ در طول انبارداری، تا حد امکان “نور ندیده” باقی بماند؛ درست مثل بسیاری از قطعات لاستیکی حساس.
۳. دمای مجاز انبارداری اورینگ: محدوده ایمن چیست؟
دمای ذخیرهسازی، پارامتر تعیینکننده در نرخ پیرشدن لاستیک و حفظ خاصیت الاستیک اورینگ است.
استانداردهای انبارداری لاستیک (مثل ISO 2230) معمولاً توصیههای زیر را پیشنهاد میکنند:
- دمای ایدهآل: ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد
- حداکثر دمای مجاز: حدود ۳۰ تا ۳۵ درجه سانتیگراد (برای مدت محدود)
۳.۱. چرا دمای بالا خطرناک است؟
در دمای بالا:
- سرعت واکنشهای شیمیایی در لاستیک افزایش پیدا میکند
- روغنها یا نرمکنندههای داخل ترکیب لاستیک (Plasticizer) زودتر مهاجرت میکنند
- اورینگ:
- سفتتر میشود
- خاصیت برگشتپذیری (Compression Set) را از دست میدهد
- در هنگام آببندی، دیگر بهخوبی به شکل شیار برنمیگردد
این مشکل در متریالهای NBR و EPDM معمولتر است، اما حتی FKM هم در دمای بالا، اگر طولانیمدت نگهداری شود، آسیب میبیند.
۳.۲. خطرات دمای پایین
- در دماهای نزدیک صفر یا زیر صفر، لاستیک موقتاً سفت میشود.
- اگر در این شرایط اورینگ را نصب و خم کنید، احتمال ترکخوردگی بالاتر است.
- راهحل:
- اجازه دهید اورینگ از محیط سرد بهآرامی به دمای محیط (۲۰–۲۵ درجه) برسد.
- بعد از حداقل چند ساعت همدمایی، آن را نصب کنید.
۳.3. نکات عملی برای کنترل دما در انبار اورینگ
- انتخاب فضای انبار:
- دور از سقفهای فلزی بدون عایق که در تابستان شدیداً داغ میشوند
- دور از اتاق دیگ بخار یا کوره
- در صورت قرارگیری انبار در مناطق خیلی گرم:
- نصب کولر گازی یا سیستم تهویه برای جلوگیری از دمای بالاتر از ۳۰–۳۵ درجه
- منع نگهداری مستقیم جعبهها روی کف بتنی سرد یا دیوار سرد:
- استفاده از پالت پلاستیکی/چوبی زیر کارتنها
- فاصله دادن قفسهها از دیوارها برای گردش هوا
۴. سایر نکات تکمیلی نگهداری جعبه اورینگ
علاوه بر رطوبت، نور و دما، چند مورد دیگر هم برای انبارداری حرفهای اورینگ مهم است:
- عدم تماس با اوزون (Ozone):
- از قرار دادن اورینگ نزدیک موتورهای الکتریکی بزرگ، کورههای جوشکاری، لامپهای قدیمی پرقدرت و دستگاههای تولید اوزون خودداری کنید.
- اوزون باعث ترکهای ریز سطحی در الاستومرها میشود.
- عدم تماس با روغنها و حلالهای ناسازگار:
- از اسپری WD-40، تینر، بنزین یا روغنهای ناشناخته در نزدیکی جعبههای اورینگ پرهیز کنید.
- جلوگیری از کشش و تغییر شکل در انبار:
- اورینگها را آویزان نکنید.
- آنها را به شکل کشیده روی قلاب یا میخ نگه ندارید.
- بهترین حالت: خوابیده در بستهبندی اصلی، بدون تنش و فشار.
- مرتبسازی بر اساس تاریخ ورود:
- استفاده از سیستم FIFO:
- اول وارد، اول خارج (First In – First Out)
- این کار باعث میشود اورینگهای قدیمیتر زودتر مصرف شوند و در انبار کهنه نشوند.
۵. چکلیست سریع برای انباردار و واحد نگهداری
قبل از اینکه جعبههای اورینگ را در انبار بچینید، این چکلیست را مرور کنید:
- رطوبت:
- رطوبت نسبی محیط زیر ۶۵٪ است؟
- کارتنها و کیسهها سالم و دربستهاند؟
- نور:
- هیچ جعبهای مستقیماً زیر نور خورشید یا کنار پنجره نیست؟
- از کارتن و بستهبندی مات برای نگهداری استفاده شده؟
- دما:
- دمای انبار در محدوده تقریبی ۱۵–۲۵ درجه است؟
- در تابستان، دما از ۳۰–۳۵ درجه بالاتر نمیرود؟
- چیدمان:
- جعبهها روی پالت و با فاصله از کف و دیوار قرار دارند؟
- روی کارتنها تاریخ ورود و نوع متریال (NBR، EPDM، FKM…) درج شده است؟
- کاربری:
- جعبه اورینگ از محیطهای دارای اوزون، بخار اسید، یا حلال دور است؟
- اورینگها تحت کشش، فشار یا تغییر شکل در انبار نیستند؟
جمعبندی: انبارداری اورینگ یعنی مدیریت عمر واقعی قطعه
کیفیت اورینگی که شما روی پمپ، سیلندر یا شیر نصب میکنید فقط به برند و متریال آن بستگی ندارد؛ نحوه نگهداری در انبار هم به همان اندازه مهم است.
با کنترل سه پارامتر کلیدی:
- رطوبت زیر ۶۵٪
- عدم تابش مستقیم نور خورشید و UV
- دمای پایدار در محدوده ۱۵–۲۵ درجه سانتیگراد
میتوانید عمر مفید اورینگهای NBR، EPDM، FKM، سیلیکون و سایر متریالها را بهطور محسوسی افزایش دهید و ریسک نشتی زودهنگام را کاهش دهید.
تهران سیل، علاوه بر تأمین انواع اورینگ صنعتی و جعبه اورینگ کولری و هیدرولیک، آماده است شرایط واقعی انبار و خط تولید شما را بررسی کرده و برای:
- انتخاب متریال مناسب،
- تعیین حداکثر زمان انبارداری (Shelf Life)،
- و طراحی سیستم نگهداری استاندارد
مشاوره فنی ارائه دهد تا موجودی انبار شما، همان کیفیت روز اول را تا لحظه نصب حفظ کند
