راهنمای جامع شناسایی، تطبیق و انتخاب استاندارد صحیح برای اورینگ صنعتی
اورینگ‌ها برخلاف ظاهر ساده‌شان، در سه نظام استاندارد جهانی تولید می‌شوند: آمریکایی (AS568)، اروپایی (DIN 3771) و بین‌المللی (ISO 3601).
درک تفاوت بین این استانداردها برای انتخاب درست سایز، جلوگیری از نشتی، و مطابقت قطعات بین برندهای مختلف حیاتی است.
⚙️ مقدمه: چرا ابعاد استاندارد اورینگ حیاتی است؟
هر اورینگ از دو مشخصه اصلی تشکیل می‌شود:
- قطر داخلی (ID)
- ضخامت مقطع یا قطر سیم (CS)
ترکیب این دو عدد، شناسه جهانی اورینگ را می‌سازد.
به‌عنوان مثال، اورینگ با ID = 20 mm و CS = 2 mm ممکن است در استاندارد آمریکایی AS568‑020 و در DIN با کد 20×2 mm شناخته شود، اما تفاوت‌های تلرانسی ظریف میان آن‌ها می‌تواند در سیستم‌های دقیق منجر به نشتی میلی‌متری شود.
🇺🇸 ۱. استاندارد آمریکایی AS568 (SAE AS 568A)
این استاندارد توسط SAE – Society of Automotive Engineers تدوین شده و پایه‌ی سایزبندی بیشتر اورینگ‌های تولید آمریکا و ژاپن است.
ویژگی‌ها:
- واحد اندازه‌گیری: اینچ (inch)
- شناسه‌ها به صورت عددی (Dash Number) مانند ‑014 یا ‑222
- تعداد سری: 5 رده اصلی (0, 1, 2, 3, 4) بر اساس ضخامت مقطع از 1.02 mm تا 6.99 mm
| Dash No. | قطر داخلی (inch/mm) | قطر مقطع (inch/mm) | تلرانس |
|---|---|---|---|
| ‑001 | 1.78 mm / 0.070 in | 1.02 mm / 0.040 in | ± 0.05 mm |
| ‑110 | 13.94 mm / 0.549 in | 2.62 mm / 0.103 in | ± 0.06 mm |
| ‑222 | 26.64 mm / 1.049 in | 3.53 mm / 0.139 in | ± 0.08 mm |
| ‑345 | 34.52 mm / 1.359 in | 5.33 mm / 0.210 in | ± 0.10 mm |
کاربرد: به‌طور گسترده در ماشین‌آلات آمریکایی، خودروها، پمپ‌های نئوپک، و سیستم‌های هیدرولیک ژاپنی (TOYO، NACHI، Yuken).
🇩🇪 ۲. استاندارد اروپایی DIN 3771 (آلمان)
توسط Deutsches Institut für Normung تدوین شده و در اتحادیه اروپا و صنایع اروپایی متداول است.
در این سیستم ابعاد با میلی‌متر بیان می‌شوند و ساختار نام‌گذاری ساده‌تر است:
فرمت:
Ø ID × CS مثلاً Ø 17×2.5 mm
ویژگی‌ها:
- اندازه‌ها پیوسته و خطی تعریف شده، نه گام‌بندی‌شده مثل AS568
- توصیه‌های ویژه برای شیارها و نسبت فشردگی (Compression Ratio)
- سیستم رنگ‌بندی و Material Class طبق DIN ISO 1629
| DIN Code | قطر داخلی (mm) | قطر مقطع (mm) | محدوده فشردگی مجاز (%) |
|---|---|---|---|
| 17×2 | 17.00 | 2.00 | 10 – 30 |
| 20×2.5 | 20.00 | 2.50 | 12 – 28 |
| 25×3 | 25.00 | 3.00 | 12 – 25 |
| 50×5.3 | 50.00 | 5.30 | 15 – 25 |
کاربرد: در ماشین‌آلات اروپایی (Bosch Rexroth، Festo، Parker)، و تمامی سیستم‌های طراحی‌شده با واحد متریک.
🌍 ۳. استاندارد بین‌المللی ISO 3601
استاندارد ISO 3601 در واقع پلی بین سیستم آمریکایی و اروپایی است و شکل جهانی هماهنگ‌شده‌ی AS568 محسوب می‌شود.
معمولاً دو بخش دارد:
- Part 1: ابعاد و تلرانس‌ها (O‑rings Dimensions and Tolerances)
- Part 2: الزامات سطح کیفی (Surface Quality Classes)
| سری ISO | معادل AS568 | معادل DIN | محدوده دمای کاری (NBR) |
|---|---|---|---|
| ISO O‑Ring 1 | Dash ‑00X | 1×1 mm تا 2×1.5 mm | –30 ≤ T ≤ 100°C |
| ISO O‑Ring 2 | Dash ‑2XX | 10×2 mm تا 50×3 mm | –30 ≤ T ≤ 120°C |
| ISO O‑Ring 3 | Dash ‑3XX / 4XX | 60×4 mm به بالا | –20 ≤ T ≤ 200°C (FKM) |
🔄 ۴. تطبیق استانداردها با یکدیگر
| مشخصه | AS568 | DIN 3771 | ISO 3601 | توضیح / تطبیق |
|---|---|---|---|---|
| واحد اندازه‌گیری | اینچ | میلی‌متر | میلی‌متر | ISO به هر دو تبدیل‌پذیر است |
| تلرانس مجاز | بر حسب سری عددی | بر اساس کلاس DIN | بر حسب Class A/B | DIN B ≈ ISO Class A |
| تعداد سایزهای تعریف‌شده | 369 مدل | 186 مدل | جمع‌بندی هر دو | در PTFE تنها محدوده ISO بکار می‌رود |
| سازگاری با برندها | USA، Japan | EU، China | Universal | در سفارش بین‌المللی ISO توصیه می‌شود |
🧠 نکات مهندسی در تطبیق عملی
- تفاوت تلرانس: اورینگ AS568‑022 ممکن است با DIN 22×2.5 از لحاظ تئوری مشابه باشد، اما در فشار بالا به‌دلیل تلرانس بیشتر AS568، احتمال نشتی وجود دارد.
- Groove Design: عمق شیار در استاندارد آمریکایی همیشه براساس ID × CS و درصد compression نامی محاسبه می‌شود؛ در DIN 3771 عمق متفاوت است.
- جایگزینی تجاری: برای تأمین از برندهای آسیایی، سفارش بر پایه ISO پیشنهاد می‌شود تا تطبیق بین آمریکایی و اروپایی ساده‌تر باشد.
- نکته خرید: همیشه سایز را با هر دو واحد درج کنید، مثلاً AS568‑222 (26.64 × 3.53 mm).
🧩 جمع‌بندی نهایی
درک استاندارد ابعاد اورینگ‌ها، زبان مشترک بین تمام مهندسان تعمیرات، طراحان و تأمین‌کنندگان است.
استفاده از واحدهای متر و اینچ، بدون تطبیق دقیق، می‌تواند موجب نشت، سایش یا خطا در مونتاژ شود.
بهترین روش انتخاب: بر اساس شرایط کاری + استاندارد مرجع دستگاه + تلرانس واقعی اندازه نه صرفاً شباهت عددی.
تهران سیل با در اختیار داشتن جدول‌های اصلی AS568، DIN 3771 و ISO 3601 و تجربه تطبیق میدانی، مرجع تخصصی مشاوره و تأمین اورینگ در ابعاد دقیق صنعتی است.
